Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παπαρρηγόπουλος Θωμάς, Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Τζαβέλλας Ηλίας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Τριανταφύλλου Καλλιόπη, Επιστημονική Συνεργάτις, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η χρήση ουσιών (π.χ. το αλκοόλ ή κάνναβη) συνιστά ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε ποικίλες κοινωνίες και ιστορικές συνθήκες, ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες. Οι ουσίες, χάρη στην ψυχοτρόπα επίδραση που έχουν μπορούν να προσφέρουν μία διέξοδο για τα άτομα. Όπως φαίνεται, η ύπαρξη ψυχικών διαταραχών (π.χ. φοβίες) ενδέχεται να συνδέεται με τη χρήση ουσιών και ειδικότερα με ευκολότερη μετάβαση προς τη χρήση εν γένει (π.χ. χρήση αλκοόλ).
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη διερευνά τη συσχέτιση ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και αλκοόλ και την ύπαρξη συναισθημάτων άγχους, κατάθλιψης και μοναξιάς σε προπτυχιακούς φοιτητές ελληνικών πανεπιστημίων. Πιο συγκεκριμένα οι στόχοι είναι: 1) η διερεύνηση των επιπέδων χρήσης αλκοόλ και κάνναβης στο φοιτητικό πληθυσμό 2) η διερεύνηση της συσχέτισης της χρήσης με συναισθήματα άγχους, κατάθλιψης και μοναξιάς 3) η διερεύνηση της συσχέτισης των μεταβλητών με δημογραφικά στοιχεία.
Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική διαδικτυακή μελέτη με δείγμα 440 προπτυχιακούς φοιτητές ελληνικών πανεπιστήμιων, δημόσιων και ιδιωτικών με μέση ηλικία τα 22,7 έτη (SD=5,7 έτη). Το δείγμα αποτελούνταν από 66,6% γυναίκες (n=293), 31,8% άνδρες (n=140) και 1,6% άλλο (n=7). Η διάρκεια της μελέτης ήταν από τον Οκτώβριο 2023 έως και τον Ιανουάριο του 2024. Για την ανίχνευση της χρήσης κάνναβης αξιοποιήθηκε η κλίμακα CUDIT ενώ για την ανίχνευση της χρήσης αλκοόλ η κλίμακα AUDIT. Για τη διερεύνηση των συναισθημάτων άγχους συμπεριλήφθηκε το εργαλείο GAD-2, για το αίσθημα κατάθλιψης το PHQ-9 και για τη μοναξιά η UCLA. Ταυτόχρονα το ερωτηματολόγιο περιείχε ερωτήσεις δημογραφικών στοιχείων σχετικά με το φύλο, το είδος πανεπιστήμιου, το είδος τμήματος φοίτησης, την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, την άθληση.
Αποτελέσματα: Το 26.1% (n=115) είχε κάνει χρήση κάνναβης τους τελευταίους 6 μήνες, ενώ το 73,9% (n=325) δεν είχε κάνει χρήση. Αναφορικά με τη χρήση αλκοόλ, το 72,3% (n=305) βρισκόταν στα επίπεδα χαμηλού ρίσκου χρήσης (κατηγοριοποίηση σύμφωνα με την κλίμακα AUDIT), το 22% (n=93) έκανε επικίνδυνη χρήση, το 3,6% (n=15) έκανε επιβλαβή χρήση και το 2,1% (n=9) παρουσίαζε ύπαρξη ή εμφάνιση εξάρτησης από το αλκοόλ. Μεγαλύτερη μοναξιά και περισσότερες διαταραχές αλκοόλ ένιωθαν όσοι αντιμετώπιζαν υψηλά επίπεδα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας (p<0,001 και p=0,015 αντίστοιχα). Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην Γενικευμένη αγχώδη διαταραχή. Το 17,9% όσων είχαν κάνει χρήση κάνναβης τους τελευταίους 6 μήνες φάνηκε να αντιμετωπίζει σοβαρά επίπεδα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, με το αντίστοιχο ποσοστό για όσους δεν είχαν κάνει χρήση να είναι 23,7%.
Συμπεράσματα: Παρά τους περιορισμούς, η παρούσα εργασία συμβάλλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση της συσχέτισης χρήσης κάνναβης και αλκοόλ με καταθλιπτική/αγχώδη συμπτωματολογία και μοναξιά σε φοιτητικό πληθυσμό, καθώς προσφέρει μία εναλλακτική σκοπιά του φαινομένου, ενισχύοντας την διεθνή βιβλιογραφία και προσθέτοντας νέα, σημαντικά δεδομένα στην ελληνική. Αναδείχθηκε πράγματι συσχέτιση ανάμεσα στα συμπτώματα και τη χρήση, με ποικίλους παράγοντες να επηρεάζουν τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν.
Λέξεις-κλειδιά:
Χρήση κάνναβης, Χρήση αλκοόλ, Αγχώδης συμπτωματολογία, Καταθλιπτική συμπτωματολογία, Μοναξιά
